
انواع پنجره و مزایا و معایب آن
در این صفحه با انواع پنجره و مزایا و معایب آن آشنا می شوید:
پنجره جزو بااهمیتترین ویژگیهای یک خانه محسوب میشود، از طرف دیگر وجود پنجرهها در فضای یک ساختمان مشکلاتی نیز در کنار مزایای آن دارد که ازجمله میتوان به ورود سروصدای خیابانهای اطراف و یا ورود هوای سرد در روزهای سرد سال اشاره کرد؛ اما تمام این معایب ناپدید میشود اگر یک انتخاب مناسب برای پنجره ساختمان مسکونی یا غیرمسکونی خود داشته باشید؛ بنابراین با توجه به این مقدمه، هدف از آمادهسازی این مقاله آشنایی شما با انواع پنجره و مزایای و معایب هرکدام است. پس با پرشین سازه همراه شوید تا مروری کامل بر این عضو مهم در ساختمان داشته باشیم.
آشنایی با اجزای پنجره
همانطور که حتماً میدانید پنجره یک عنصر تک جزئی نیست که تنها از یک قطعه ساختهشده باشد بلکه شامل بخشهای مختلفی با جنسهای مختلف نیز است. درواقع برای تولید آن چیزی که شما میبینید، قطعات مختلف پروفیل (فریم)، شیشه، درز، یراقآلات و … رویهم سوار میشوند تا پنجرهی نهایی به شکل دلخواه به شما تحویل داده شود؛ بنابراین بهتر است برای شروع انواع پنجره را به تفکیک قطعات مختلف دستهبندی و خدمت شما معرفی کنیم.
۱. فریم پنجره
تمام اجزای پنجره بر زیبایی نمای داخلی و خارجی ساختمان تأثیر فراوانی میگذارند؛ اما دراینبین یکی از مهمترین اجزای ساختمان، قاب پنجره یا فریم آن است که نقش مهمی در نمای داخلی و خارجی ساختمان دارد. معماران با این دید پنجرهها را طراحی میکنند که آنها بخشی از نمای ساختمان هستند، بنابراین زیبایی در کنار کارایی از اهمیت بالایی برخوردار است. بهطورکلی زمانی که مردم از انواع پنجره صحبت میکنند منظور درواقع جنس همین قاب است. در بازار نیز فریمها در انواع چوبی، آهنی، آلومینیومی، استیل، پی و ی سی و یو پیویسی موجود میباشند.
۲. شیشه پنجره
شیشه پنجره وظیفه عبور نور را دارد و در انواع تک جداره، دوجداره و هوشمند و… تولید میشود. جالب است بدانید که امروزه شیشه دوجداره به علت کاربردهای و مزایای وسیعی که دارد جزو رایجترین نوع شیشهها میباشد. بهطورکلی انتخاب نوع شیشه برحسب نوع کاربری ساختمان و ویژگیهای دیگر بنا میباشد و در همین راستا از بین گزینههای متعدد باید به دنبال شیشهای بود که حداکثر کارایی را داشته و در حفظ سلامت محیط خانه و صرفهجویی در انرژی و هزینهها مؤثر باشد.
۳. یراقآلات
وجود یراقآلات بیشتر به نحوه باز و بسته شدن پنجره برمیگردد که بهطورمعمول انواع مدلهای کشویی، دوطرفه، کلنگی، محوری و… در کنار سایر یراقآلات لازم برای ساخت پنجره، در بازار موجود میباشد.
خب همانطور که تا اینجای مقاله مطالعه کردید، اجزای اصلی پنجره سه مورد بالا میباشند که در ادامه دربارهی هرکدام از آنها توضیحات جامعی میدهیم. البته در نظر داشته باشید که بخشهای جزئی دیگری نیز مانند لاستیک درزگیر هم در پنجره به کار گرفته میشود اما تأثیر خاصی در مدل و انواع پنجره ایجاد نمیکنند.
بیشتر بخوانید: معماری داخلی و سبکهای مختلف آن
ویژگیهای عملکردی پنجره
بهطورکلی و بسته به طرح معماری و منطقهای که ساختمان در آن قرارگرفته است تعداد، ارتفاع و جنس پنجرههای ساختمان میتواند متفاوت باشد. بهطور مثال در اقلیم گرم و مرطوب بهتر است با تمهیداتی مانند ایجاد سایه، دمای هوا پیش از ورود به فضاهای داخلی ساختمان کاهش یابد، بنابراین این نوع از ساختمانها نیاز به پنجرههایی متناسب با محل ساخت خود دارند. لازم به ذکر است که ایجاد تهویه طبیعی بهخصوص در اقلیمهای مرطوب اهمیت زیادی دارد. جدا از این مثال و بهطورکلی پارامترهای عملکردی پنجره در جداره خارجی ساختمان شامل موارد مختلفی ازجمله موارد زیر میباشد:
ضریب انتقال حرارت پنجره
این پارامتر به معنی این است که قابلیت انتقال حرارت چه از محیط بیرون به داخل ساختمان و چه از داخل بنا به خارج آنچه مقدار است. طبیعتاً این ضریب متأثر از جنس و ضخامت شیشه، جنس متریال پروفیل (قاب) تشکیلدهنده پنجره، یراقآلات و نوع درزبندی پروفیل پنجره و یا دو یا سه جداره بودن شیشه میباشد.
شاخص خورشیدی پنجره
شاخص خورشیدی پنجره ساختمان ضریبی است که بر اساس آن مقدار بهرهگیری ساختمان از انرژی تابشی خورشید تعیین میشود.
تهویه طبیعی هوا از طریق پنجره
فراهم ساختن امکان تهویه طبیعی در ساختمانها موجب تأمین بهتر آسایش حرارتی و کاهش مصرف انرژی سیستمهای مکانیکی میشود. تأمین هوای تازه در داخل ساختمان از طریق پنجرهها امکان ایجاد تهویه طبیعی را در مواقع لزوم برای ساکنان خانه فراهم میسازد. همچنین از طرفی وجود درزها در اطراف بخشهای مختلف پنجره میتواند باعث نفوذ و تبادل هوای داخل و خارج گردیده که عدم کنترل آن ممکن است منجر به افزایش نیاز انرژی برای تأمین سرمایش و گرمایش داخلی ساختمان شود.
بیشتر بخوانید: نماهای ساختمانی و انواع آنها
انواع پنجره ازنظر پروفیل یا قاب
بهطورکلی و همانطور که ذکر کردیم انتخاب یک پروفیل مناسب در پنجره با توجه به نیاز ساختمان و محیطی که در آن قرار دارد تعیین میشود و انواع آن شامل موارد زیر است که به تفضیل هر یک را توضیح میدهیم.
- پنجرههای چوبی
- پنجرههای فلزی (آهنی و آلومینیومی)
- پنجرههای کامپوزیت (فایبرگلاس، PVC و UPVC)
۱. پنجرههایی با پروفیل چوبی
چوب بهعنوان نخستین ماده اولیهای که بشر برای ساخت درب و پنجره مورداستفاده قرار داده است به سبب زیبایی و اصالت منحصربهفرد خود همواره جایگاه خود را در این صنعت حفظ کرده است. از زمان تولید پنجرههای اولیه تاکنون تکنولوژی فرآوری و کاربرد چوب همیشه در حال رشد بوده است. نکته مهمی که درمورد استفاده از این پنجرهها باید به یاد داشته باشید، بحث نگهداری صحیح از آنها میباشد. چراکه اینگونه پنجرهها در معرض آفتاب و باران قرار دارند و ازاینرو نیاز به نگهداری ویژهای دارند؛ بنابراین در صورت تمایل به استفاده از این پنجرهها نمونهای باکیفیت از آنها را انتخاب نمایید.
بهطورکلی مزایای استفاده از پروفیل چوبی در کنار زیبایی و اصالت آن شامل:
- زیبایی و اصالت در ظاهر
- بینیاز از رنگآمیزی و صرف هزینه برای آن
- عایق صوت و حرارت باقابلیت جلوگیری از اتلاف انرژی (همراه شیشههای دوجداره یا چند جداره)
- نصب و تعویض آسان
بیشتر بخوانید: انواع پروفیل و کاربردهای آن
۲. پنجرههای فلزی
در میان انواع فلزهای موجود برای ساخت پروفیل، عناصر آلومینیوم، استیل و آهن محبوب و برای ساختوساز پنجرهها در صنعت ساختمان مورداستفاده قرار میگیرند.
پنجرههای آلومینیمی
پنجرهی آلومینیمی دارای عمر بیشتری نسبت به چوب بوده و همچنین سبکتر و نازکتر است. حمل و نصب سادهتری نیز دارد. هرچند میتوان شیشه این پنجرهها را دوجداره ساخت، اما ازآنجاکه بدنه قاب این نوع پنجرهها عایق نبوده و درنتیجه گرما را هدر میدهد و سرما را به فضای داخلی راه داده و عرق میکند، عملاً خواص کامل پنجرههای دوجداره را ندارند. آلومینیم یک فلز بوده و در مقابل خوردگی و زنگزدگی آسیبپذیر است. تورفتگی و خراش خوردگی آلومینیم قابل تعمیر نبوده و باید کلاً تعویض گردد. همچنین گوشههای دربها و پنجرههای آلومینیمی بهصورت مکانیکی به یکدیگر متصل میشوند که باعث آسیبپذیری آن در برابر تغییر شکل خواهد بود.
پنجرههای استیل
بدون شک پنجرههای استیل نمونهای از مقاومترین انواع پنجرهها بوده و از ایمنی بالایی نیز برخوردار میباشند. پنجرههای استیل نمونهای از پرکاربردترین انواع پنجره در ساختمانسازی هستند. امروزه انواع پنجرههای استیل گالوانیزه مورداستفاده قرار میگیرند و مقاومت آنها بهاندازه پنجرههای استیل که درگذشته مورداستفاده قرار میگیرد، میباشد. اینگونه پنجرهها در طرحهای مختلفی موجود میباشند و این امکان وجود دارد که بر اساس نوع طراحی خانه نمونهای مناسب از آنها را انتخاب نمایید.
پنجرههای آهنی
پنجرههای آهنی نیز بهصورت دوجداره قابل ساخت میباشند. حسن آنها قیمت مناسبتر، قابلترمیم بودن (مثلاً در صورت شکستگی لولاها) و رنگپذیری مناسب میباشد؛ اما همان مشکلات عایقی پنجرههای آلومینیومی را داراست. بهعلاوه درزگیری آن نیز معمولاً بهدرستی قابل انجام نبوده و در هنگام بارندگی باعث نفوذ آب از اطراف به داخل پنجره میشود. در کنار همه این موارد زنگزدگی بهمرورزمان نیز از دیگر مشکلات این نوع پنجرهها میباشد.
مشاهده کنید: قیمت به روز شیشه سکوریت
۳. پنجرههای کامپوزیتی
در مقایسه با دیگر مصالح ساختمانی، کامپوزیتها که محصول فرآیندهای شیمیایی هستند، انتخابهای نو و تازهای خواهند بود. ساخت قابهای پنجرهها نیز از پیشرفت تکنولوژی در این عرصه بیبهره نمانده است. در اینجا به نمونهای از این مصالح ترکیبی شیمیایی اشاره خواهیم کرد. امروزه این کامپوزیتها با روکش چوب نیز در بازار ارائه میشوند.
پنجرههای فایبرگلاس
کامپوزیتهای پلیمری یا فایبرگلاس یکی از انواع مصالحی است که برای ساخت پنجرهها نیز از آن استفاده میشود. فایبرگلاس، کامپوزیتی از الیاف شیشه با مواد پلیمری است که از پشمشیشه بهعنوان ماده تقویتکننده و از مواد پلیمری بهعنوان مواد زمینه استفاده میشود. مهمترین ویژگیهای و پنجره فایبرگلاس عبارتاند از:
- وزن بسیار سبک
- عدم نیاز به تقویت فلزی به علت استحکام و مقاومت بالا
- عایق صوتی بسیار عالی همراه با طول عمر و مقاومت زیاد
- مقاوم در برابر خوردگی و اشعه ماوراءبنفش خورشید
- عایق حرارتی بسیار عالی و مقاوم در برابر آتش
- ضریب ایمنی بالا در برابر سرقت
- قابلتولید در رنگهای متنوع و زیبا
پنجره یو پیویسی
یو پیویسی نمونهای جدید از متریالی است که در ساخت پنجره مورداستفاده قرار میگیرد. این متریال نمونهای از متریالی است که بهنوعی دوست دار طبیعت نیز شناخته میشود. پنجرههای یو پیویسی عایق خوبی در برابر گرما و سرما بوده و ازاینرو استفاده از آنها میتواند در کاهش هزینههای مصرف انرژی نیز به شما کمک کند. همچنین از دیگر مزیتهای اینگونه پنجرهها میتوان به ضد حریق بودن آنها اشاره کرد. ازاینرو استفاده از آنها بهنوعی در جهت ایجاد ایمنی نیز میتواند به شما کمک کند. لازم به ذکر است که پنجره یو پیویسی عایق خوبی در برابر صدا نیز میباشد. اگر به دنبال خرید پنجرهای باکیفیت و مقرونبهصرفه هستید، پیشنهاد ما استفاده از پنجرههای یو پیویسی میباشد که در ادامه از مزایای این نسل جدید از پروفیلهای کامپوزیتی خواهیم گفت.
مزایای پنجرههای یو پیویسی
در صنعت پنجره سازی از این پلیمرها برای ساخت قاب پنجرهها استفاده میشود که ازجمله ویژگیهای پنجرههای UPVC میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- بهآسانی قابل شستشو هستند
- صرفهجویی در مصرف انرژی(پروفیلهای یو پیویسی از هدر رفتن 30 درصد انرژی در درون ساختمان از طریق پنجرهها جلوگیری میشود.)
- تنوع رنگ و عدم نیاز به رنگآمیزی
- عایق صدا (همراه شیشههای دوجداره یا چند جداره)
- عایق دما و الکتریسیته
- ضد اشتعال و حریق بوده که باعث تشدید آتشسوزی نمیگردد.
بیشتر بخوانید: شیشه سندبلاست و کاربردهای آن
ویژگیهای کلی شیشه پنجره
مقاومت و سختی
بهطورکلی میزان مقاومت و سختی شیشه به میزان مقاومت آن به ضربه بستگی دارد. بهطورکلی میتوان گفت، شیشه متریالی شکننده میباشد اما با افزودن موادی مختلف با خواص متفاوتی میتوان میزان مقاومت آن در برابر شکستگی را افزایش داد.
شفافیت
از ویژگیهای مهم که در هنگام انتخاب شیشه باید موردتوجه قرار دهید، شفافیت آن میباشد. شفافیت شیشه در میزان نمایان بودن نمای بیرونی تأثیرگذار میباشد. شفافیت شیشه میتواند تنها ازیکطرف یا از دو طرف باشد. اگر میزان شفافیت تنها از یکسوی آن باشد، شیشه خاصیت آینهای پیدا خواهد کرد.
خاصیت انتقال گرمایی پایین
منظور از خاصیت انتقال گرمایی شیشه، میزان گرمایی است که از طریق آن انتقال داده میشود. اگر شیشه بهخوبی عایقبندی شده باشد میزان انتقال گرما پایین خواهد داشت.
قابلیت بازیافت شیشه
شیشه، نمونهای از متریالی است که صد در صد قابلیت بازیافت دارد و این مسئله در محبوبیت این نوع از مصالح بسیار مؤثر میباشد. لازم به ذکر است که از شیشه بهعنوان ماده خام در صنعت ساختوساز نیز استفاده کرد.
انواع شیشه پنجره
در این بخش از مقاله راهنما به معرفی انواع شیشههای پنجره میپردازیم که شامل:
۱. شیشه شناور
شیشه شناور به دلیل فرآیند تشکیل شیشه مذاب در پنلهای بزرگ و مسطح نامگذاری شده است. در طی این فرآیند، شیشه مذاب روی قلع شناور میشود و شیشهای نازک و نرم را ایجاد میکند. این شیشه کمهزینه و بیرنگ بوده و برای پنجرههای باکیفیت، درهای شیشهای و پانلهای ساختمانهای مختلف کاربرد دارد. همچنین این شیشه پنجره بهعنوان شیشه ایمنی، شیشه رفلکس و شیشهای خود تمیز کن نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
۲. شیشه دوجداره
این نوع شیشه معمولاً بانام شیشه مضاعف نیز شناخته میشود و مهمترین و کاربردیترین ویژگی آن عایق حرارت و صدا بودن آن است. شیشه دوجداره از دو یا چند لایه شیشه تشکیلشده است که در فواصل مشخصی از یکدیگر قرارگرفتهاند. در این فضای خالی بین هر لایه شیشه، هوا و یا گازهای بیاثری مانند آرگون و کریپتون قرار میگیرد. جالب است بدانید که این گازها با فشاری تقریباً برابر با هوای خارج تزریق میشوند و درواقع علت عایق بودن شیشههای دوجداره، همین فضای خالی پر شده با گاز یا هوا میباشد، چراکه مولکولهای گاز در انتقال حرارت و صوت در بهترین حالت عمل نمیکنند.
لازم به ذکر است که عایق بودن شیشههای دوجداره باعث شده است در ساخت مکانهایی مانند فرودگاه و بیمارستان از این نوع شیشه استفاده شود.
۳. شیشه سکوریت
شیشه سکوریت درواقع نوعی شیشه نشکن است که در طی عملیات تولید و ساخت به مقاومت شگفتانگیز حدود سه الی هفت برابری نسبت به شیشههای معمولی میرسند؛ بنابراین با چنین مقاومت چشمگیری خرید شیشههای سکوریت خیلی زود بسیار محبوب شد. شیشههای سکوریت با استفاده فرایند اعمال شوک حرارتی ساخته میشوند و به همین دلیل است که نسبت به شیشههای عادی و معمولی در مواجهه با حرارت و ضربه مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند.
از دیگر ویژگیهای بااهمیت شیشههای سکوریت خاصیت جالب آن در صورت خرد شدن است. درواقع اگر شیشه در اثر هر حادثه و یا ضربهای خرد شود، شیشه به قطعههای ریز و غیر برندهای تقسیم میشود که باعث بروز جراحت و آسیبدیدگی نمیشوند. بهطورکلی سکوریت کردن شیشه فرآیندی است که میتواند بر روی انواع شیشهها انجام شود. همچنین بهطورکلی کاربرد این نوع شیشه در ویترین فروشگاهها، درهای شیشهای و پنجرههای جانبی خودروها میباشد.
۴. شیشه آینهای (شیشه رفلکس)
شیشه آینهای یا انعکاسی نوعی از شیشهها است که دارای پوشش منعکسکننده میباشند و قادرند تا نور و حرارت را انعکاس داده و از این طریق تصاویر اطراف را بازتاب کند. درواقع هنگامیکه در طول روشنایی روز به این شیشهها نگاه کنید، شیشه مانند آینه عمل کرده و تصویر محیط را منعکس میکند. شیشههای رفلکس در شب برعکس عمل کرده و بهراحتی میتوان داخل ساختمان را از پشت آنها مشاهده نمود. با استفاده از شیشه رفلکس میزان حرارت ناشی از خورشید در ساختمان به میزان قابلتوجهی کاهش پیدا میکند، درواقع شیشه انعکاسی، با بازتاب نور و حرارت، نیاز به استفاده از دستگاههای تهویه و خنککننده را بهشدت کاهش داده و از این طریق باعث صرفهجویی در هزینهها میشود.
۵. شیشه لمینت
نوع دیگری از شیشه ایمنی، شیشه لمینت میباشد. شیشه لمینت متشکل از دو یا چندلایه شیشه خام یا سکوریت میباشد که با لایه طلق میانی که معمولاً از جنس پی وی بی میباشد به هم چسبیدهاند. شیشه لمینت ازجمله شیشههایی با مقاومت بالا در برابر شکستن میباشند و به دلیل وجود لایه میانی، در هنگام شکستن با الگویی عنکبوتی شکسته و قطعات شیشه شکسته فرونمیریزد. کاربرد این نوع شیشهها معمولاً در مکانهایی که احتمال آسیب با ریزش قطعات شیشه مانند شیشه جلوی اتومبیلها و همچنین درجاهایی که نیاز به مقاومت بالا دارند، مناسب میباشد.
۶. شیشه خود تمیز شونده
از ویژگیهای شیشههای خود تمیز شونده میتوان به فتوکالیستی و هیدروفیلی بودن آنها اشاره کرد. همین امر باعث میشود که این شیشهها غبار به خود نگرفته و همیشه ظاهری تمیز داشته باشد. لازم به ذکر است که نگهداری و استفاده از این شیشهها بسیار راحت میباشد.
۷. شیشه عایق
یکی دیگر از انواع شیشه پنجره، شیشه عایق است که برای بهرهوری انرژی در فضاهای مختلف مورداستفاده قرار میگیرد. این شیشه ممکن است دو یا سه جداره داشته باشد که آرگون در فضای بین صفحات قرار میگیرد. جامهای شیشه در یک واحد عایق که معمولاً شیشه لمینیت یا شیشه آبکاری شده است حرارت داده میشوند. شیشه عایق گزینه مناسبی برای شیشههای بیرونی خانه، محل کار و محیطهای داخلی دیگر است که به شما کمک میکند تا هزینههای گرمایش و سرمایش را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: راههایی برای تغییر دکوراسیون خانه با کمترین هزینه
انواع پنجره ازنظر شکل ظاهری
انواع دستهبندی پنجرهها علاوه بر جنس پروفیل و انتخاب نوع شیشه شامل دستهبندی بر اساس نوع باز شدن و شکل ظاهری آنها نیز میباشد؛ بنابراین بهطورکلی انواع پنجره ازنظر شکل ظاهری شامل:
۱. پنجرههای کشویی افقی
پنجرههای کشویی افقی نمونهای از پنجرههایی هستند که استفاده از آنها راحت میباشد. انواع مختلف پنجرهها قابلیت کشویی بودن را دارند برای مثال پنجرههای چوبی، فایبرگلاس که نمونه متریال دوست دار طبیعت نیز میباشند میتوانند بهصورت کشویی مورداستفاده قرار گیرند. پنجرههای آلومینیومی نیز نمونهای از پنجرههایی است که میتواند بهصورت کشویی ساخته شوند.
۲. پنجره کشویی عمودی
پنجرههای کشویی عمودی شاید بهگونهای به پنجرههای سنتی قدیمی شباهت داشته باشند، اما امروزه در طراحیهای مدرن نیز از آنها استفاده میشود. برای ساخت این پنجرهها میتوان از انواع متریال مختلف استفاده کرد.
۳. پنجره منحنی
از پنجرههای منحنی شکل بیشتر در رستورانها و برای طبقات بالایی ساختمانها استفاده میشود. این پنجرهها در فضای پاسیو نیز مورداستفاده قرار میگیرند. لازم به اذعان است که استفاده از این نوع پنجرهها نمای بسیار زیبایی به خانه میبخشد.
۴. پنجره ترکیبی
پنجره ترکیبی نمونهای از پنجرههایی است که در ساخت آنها از چند مدل پنجره در کنار هم استفاده میشود. این پنجرهها عموماً در طراحی اتاق غذاخوری، اتاق نشیمن و اتاقخواب به کار گرفته میشوند.
۵. پنجره ثابت
همانطور که از اسم اینگونه پنجرهها پیداست، این پنجرهها ثابت بوده و قابلیت باز و بسته شدن ندارند. لازم به ذکر است که از این پنجرهها عموماً در مناطق سردسیر که نیازی به تهویه هوا نیست، استفاده میشود.
همچنین مشاهده کنید: اطلاعات ساختمانهای درحال ساخت
سخن پایانی
همانطور که در طول مقاله مطالعه کردید ما در این نوشتار به معرفی و راهنمایی دربارهی انواع پنجرههای مناسب در ساختمانسازی پرداخته و نکاتی در باب انتخاب متریال مناسب ارائه کردیم. در پایان نیز توصیه میکنیم قبل از خرید پنجره نسبت بهتمامی ویژگیهای آنها آگاهی داشته و در هنگام انتخاب و خرید این المان توجه لازم را داشته باشید. همچنین امیدواریم که راهنمای پیش رو مفید واقعشده باشد.