
11 مورد از بهترین ساختمان های دوره بیداری معماری ایرانی
در این صفحه با 11 مورد از بهترین ساختمان های دوره بیداری معماری ایرانی آشنا می شوید:
چشمانداز معماری معاصر ایران در آستانه رونق قرارگرفته است. پروژههای اخیر شامل خانهای با اتاقهای گردان، بزرگترین پل عابر پیاده، آپارتمانهایی با پنجره چوبی موجدار و یک بلوک مسکونی با آجرکاری پرده مانند است. ما 11 مورد از بهترین نمونههای ساختمانها و پلهای جدید کشور را در اینجا جمعآوری کردهایم و موردبررسی قرار دادهایم.
1. ساختمان اداری ترمه
(طراحیشده توسط فرشاد مهدی زاده و احمد بطحایی)
این دفتر و بازارچه در شهر همدان واقع میباشد و دارای نمای آجری است، از بیرون شکلی موجی مانند در سقف ایجاد میکند که عموم مردم بتوانند از آن بالا بروند و روی آن بنشینند.
ساختمان ترمه توسط معماران، فرشاد مهدی زاده و احمد بطحایی طراحیشده است تا بتواند دو تصرف جداگانه و دو کارکرد مجزا را در یک فضای خردهفروشی در طبقه همکف و یک دفتر در طبقه بالا قرار دهد. این سازه بهمنظور اینکه با فضای عمومی این شهر ارتباط برقرار کند،طراحیشده است. همچنین تحت تأثیر بسیاری از میادین عمومی شهر همدان قرار دارد که توسط بلوارهای بزرگ با یکدیگر در ارتباط هستند.
یکی از این بلوارها در امتداد یکطرف ساختمان قرار دارد، بنابراین معماران تصمیم گرفتند با پایین آوردن سقف بهمنظور ایجاد پیادهرو، بر ارتباط بین فضای داخلی و خیابان تأکید کنند.
بیشتر بخوانید: بانک اطلاعات ساختمان
مهدی زاده گفته است: "این ساختمان دو کارکرد متفاوت را انجام میدهد که از طریق هسته مرکزی به فضای عمومی متصل میشوند، بنابراین ما میخواستیم دسترسی به آن را غیرمستقیم کنیم. "
در پی برداشته شدن تحریمهای اقتصادی بینالمللی، معماری نوآورانه معاصر در ایران رونق گرفته است، نمونههای اخیر آن، شامل یک ساختمان آپارتمانی در تهران با نمای چوبی تختهسنگی که توسط قابهای پنجرهای منقطع شده و یکخانه شخصی متشکل از سه حجم انباشته با زاویه دید متفاوت، میباشد.
روکش آجری که از بالای پنجرههای طبقه همکف امتدادیافته و به سمت خیابان ادامه مییابد، یک سطح قابلدسترسی را تشکیل میدهد.
نام این بنا برگرفته از پارچه دستباف سنتی ایرانی بنام ترمه میباشد که تداعیکننده فرم موج گونه این ساختمان میباشد. آجرهای محلی به کار گرفتهشده در الگوهای سنتی، با نمای موجود در بسیاری از ساختمانهای این محله مطابقت دارند.
همچنین این آجرکاری موج گونه دسترسی به سطوح بالایی ساختمان، جایی که ورودی بخش اداری است را فراهم میکند.
مهدی زاده گفت: "من سقف را بهعنوان راهپله توصیف نمیکنم زیرا پلهها عناصری تکراری هستند، اما این المانها هرچند که شکل آن موج مانند است، دارای سناریوها، پویاییها و کیفیتهای مختلفی برای افرادی که از آن بالا میروند، میباشد. مردم میتوانند مانند یک فضای عمومی کوچک، روی آن نشسته یا بازی کنند. پلهها یک کارکرد دارند اما این عنصر در فضای عمومی اجراشده است. "
فرم رفت و برگشتی و موج مانند سقف شکلی آجدار و چشمگیر برای فضای درونی سقف تشکیل میدهد که سطحی مزانزینی را در بالاترین نقطه خود جای میدهد.
ورودی دوم اداره در گوشهای از بلوار اصلی قرار دارد که ارتفاع آن از سطح ورودی پارکینگ به محل کار، بهاندازه یک پله، با شکلی عادی میباشد.
راهپله تا یک تراس پشتبامی برای افراد مقیم دفتر کار ادامه مییابد. این قسمتهای سازه دارای سطوحی است که رویه آنها از سنگ پوشیده شدهاند و میتوان از آنها برای مهمانیها و همایشها استفاده نمود.
2. خانه مشا
(طراحیشده توسط موج جدید معماری)
خانه مشا با بهرهگیری از بیشترین فضای تپهای کوهستانی در خارج از تهران طراحیشده است و از سه شکل جعبه مانند تشکیلشده است که هرکدام از آنها دارای زاویه دید متفاوتی هستند.
همچنین بخوانید: ساختمان
مجموعهای از سه جعبه، بر روی یکدیگر جمع شدهاند تا این منزل مسکونی را در کنار تپه در نزدیکی تهران توسط موج جدید معماری شکل بگیرد، اما زاویه هر یک از این جعبهها به سمت نمای متفاوتی (نمایش بهصورت اسلاید) میباشد.
معماران ایرانی، خانه مشا را در یک زمین شیبدار و رو به دامنه کوه البرز، برای یک مهندس سازه و خانوادهاش طراحی نمودهاند.
برای استفاده بیشتر از مناظر اطراف زمین مرتفع سایت، معماران سه بلوک یک طبقه با انتهای شیشهای را طراحی کردهاند که چشمانداز آنها قلهها و دشت اطراف منطقه مشا میباشد.
بلوک بتنی بهطور نامنظم بر رویهم انباشتهشده است بهگونهای که هرکدام از آنها یک طره را تشکیل میدهند - تکنیکی که همچنان محبوبیت دارد، همانطور که توسط پروژههایی مانند "دهکده عمودی " در سنگاپور نیز استفادهشده است.
هر سه بلوک سفیدرنگ شدهاند و ظاهری متمایز را در محیط ایجاد میکنند. به گفته این تیم، هدف ایجاد حس "خلوص " بوده است.
هر یک از این حجمهای جعبهای شکل مساحتی بهاندازه 260 مترمربع دارد. داخل، هر یک از آنها شامل دو اتاقخواب بزرگ، استخر سرپوشیده و سونای روکش شده با چوب است.
این معماران میگویند: "توپوگرافی شدید سایت و قرار گرفتن آن بین کوهها با منظرهای از دشتی که مشا در آن واقعشده است، الهامبخش ما برای ایجاد حس تعلیق و ایجاد نمای گستردهای از همه فضاها شده است."
به دلیل چیدمان نامنظم، تراسها در پشتبام هر بلوک و در جلوی دیوار شیشهای در انتهای طرهای آنها ایجادشده و باعث به حداکثر رساندن فضای بیرونی در نقشهای با اندازه متوسط خواهد شد. انتهای بلوکها زاویهدار هستند و تراسها را از المانهای مختلف محافظت میکنند.
این تیم گفت: "قسمتی از جعبهها که رو به دشت میباشد دارای پنجرههای کف تا سقف با نمای پانوراما میباشد. نقش پنجرهها در این سازه بیشتر از یک المان سازهای و یا بازشو میباشد، آنها مانند پردهای شفاف بین داخل و خارج هستند که فضای داخلی ساختمان را با منظرههای طبیعی پر میکند."
ورودی اصلی این اقامتگاه در طبقه فوقانی قرار دارد که یک جاده دسترسی از کنار تپه عبور میکند، اما از طریق پلههای واقع در قسمتهای پایینتر سایت نیز میتوان به آن دسترسی داشت.
بیشتر بخوانید: مناقصات ساختمانی کل کشور
این معماران گفتند: "هدف ما از ادغام طبیعت بازندگی بشر باعث شده است که با توزیع عمودی فضاهای کاربردی، اراضی کمتری برای ساخت این سازه اشغال شود و ازاینرو بخش بیشتری از زمین را برای محوطهسازی اختصاص دهیم. "
دو اتاقخواب در کنار سالن ورودی و یک گاراژ در طبقه بالاتر قرار دارند، درحالیکه سالن، آشپزخانه و اتاق ناهارخوری در طبقه زیرین قرار دارند.
استخر شنا دورتادور پله در پشت پنجرهای در پایینترین طبقه ساختمان، در کنار سونا و یک فضای بار قرارگرفته است.
راهپله استوانهای شکل، از چوب کمرنگ ساختهشده که فصل مشترک سهطبقهی جعبهای شکل ساختمان میباشد. فضای بازی که مختص راهپله در نظر گرفتهشده دید کلی را بین سهطبقه امکانپذیر کرده و بین کفها ارتباط بصری ایجاد میکند. فضای داخلی با کفپوش چوبی با رنگ روشن و دیوارهای سفید در سراسر آن تزئین شده است.
3. ساختمان مسکونی کهریزک
(طراحیشده توسط استودیو CAAT)
این بلوک مسکونی واقع در تهران و طراحیشده توسط استودیوی CAAT میباشد. صفحات آجری زاویهدار، در فضای داخلی سایه میافکند و باوجود شکافها و سوراخهای موجود در متریال مورداستفاده، به تهویه فضاها، کمک میکند و ساکنان آن را از آبوهوای گرم و خشک شهر حفظ و نگهداری میکند.
این ساختمان شش طبقه در محله کهریزک و در جنوب غربی پایتخت که بهسرعت درحالتوسعه میباشد، واقعشده است که عمدتاً خانوادههای کمدرآمد ساکن آن هستند.
اما معماران ایرانی این پروژه معتقدند نوع ملکی که برای این منطقه طراحیشده است نامناسب است.
آنها دریافتند که ساکنان این منطقه، اغلب بالکنهای یکنواخت بلوکهای جدید را با پانلهای رنگارنگ شیشه یا سنگتراشی پوشش میدهند و مکانهای شخصیسازیشدهای را برای آویزان کردن لباس و نگهداری وسایل ایجاد میکنند. آنها احساس میکنند که این مسئله باید از ابتدا در طراحیها در نظر گرفته میشده است.
استودیوی CAAT گفت: "هدف اصلی این طراحی اصلاح یک نوع از گونه شناختی ساختمانهای مسکونی در این منطقه بود که در آن شیوه زندگی و طبقه اجتماعی جمعیت در نظر گرفته میشد. "
بیشتر بخوانید: غیرمعمول ترین و منحصر به فرد ترین ساختمانها در دنیا
آنها افزودند: "بین سبک زندگی ساکنان و نوع ساختوسازهای موجود در آن منطقه فاصله زیادی وجود دارد. بهعنوانمثال، با مشاهده ساختمان موجود در محله، بهجای استفاده معمول از بالکنها در نما، از آنها سوءاستفاده میشد."
معماران توجه خود را به نمای جنوبی ساختمان متمرکز کردند و مجموعهای از صفحههای آجری شیبدار را در فرورفتگیهای بالکن قراردادند تا برخی از فضاهایی را که توسط ساکنان بلوکهای مجاور در آن ایجادشدهاند، ادغام کنند.
آنها 21 نوع سطح مختلف را توسعه دادند که درعینحال که ظاهر کلی این طرح را حفظ میکنند، درجهای از شخصیسازی را برای هر محل اقامت ایجاد میکنند.
اشکال این سطوح بر اساس الگوهای هندسی است که اغلب در طراحی سنتی ایرانی یافت میشود.
بالکنهای مرکزی دارای صفحههای آجری هستند که شیبهایی در جهتهای مخالف یکدیگر دارند و ظاهری مانند پردههای کشیده شده در نمای را ایجاد میکنند.
این تیم گفتند: "ماژولهای آجر بر اساس الگوی هندسه ایرانی طراحیشدهاند؛ هر ماژول به عملکرد فضای پشت آن، وابسته بود. استراتژی طراحی این بود که به هر فضای پشت نمای جنوبی یک ماژول چیدمان آجری مناسب برای پشتیبانی از نور کافی و موردنیاز روز جهت ذخیرهسازی، فراهم کند."
مشتری بودجه متوسطی برای این پروژه داشت، بنابراین معماران تصمیم گرفتند برای دستیابی به اثر دلخواه از نوعی آجر خشت محلی استفاده کنند و از کارگران محلی استفاده کنند.
آجرها با یک چرخ زاویهای بریده میشوند تا سوراخهای بزرگی در آن ایجاد شود و به آنها امکان میدهد تا در بلوک بالا و پایین ثابت شوند و قرارگیری در حالتهای مختلف در کنار هم را ممکن میسازد.
4. پل طبیعت
(طراحیشده توسط لیلا عراقیان)
در حال حاضر بزرگترین پل عابر پیاده در کشور به طول 270 متر طراحی و ساخته معمار جوان ایرانی لیلا عراقیان، است. این پل، پارک آبوآتش و پارک طالقانی در تهران را از روی یک بزرگراه شلوغ به یکدیگر متصل میکند.
مجموعهای از مسیرهای مختلف، عابران پیاده را به "گردش در مسیرهای مختلف آن " در این پل در تهران، تشویق میکند.
این پل در حال حاضر بزرگترین پل عابر پیاده در ایران است که پارک آبوآتش را از غرب به پارک طالقانی در شرق، از روی بزرگراه به هم متصل میکند. این سازه شامل سه سطح است که از یک مسیر منحنی شکل میباشد و توسط رمپها و پلههای مختلفی به هم وصل میشوند.
عراقیان که تازه 26 سال داشت در هنگام طراحی این پل توضیح داد: "از همان ابتدا، مفهوم این طراحی ایجاد یک ساختار فضایی بزرگ بود تا بتواند یک فضای معماری را ایجاد کند، درعینحال همزمان بهصورت یک سازه نیز عمل کند. در نظر گرفتهشده بود تا این پل مکانی برای گذراندن زمان باشد نه اینکه صرفاً یک نفر از آن عبور کند و بهعنوان پسوندی برای پارکها عمل کند."
پل طبیعت در منطقه شمالی تهران معروف به عباسآباد واقعشده است که در ابتدا برنامهریزیشده بود که منطقهای مسکونی برای افراد ارتشی باشد اما بهعنوان محلی برای کتابخانهها و موزهها تبدیلشده است.
این پل دارای یک سازه خرپایی بزرگ از استیل و فولادی است که به آن ظاهری سنگین در خط افق میدهد. ستونهای چند شاخه، بهگونهای طراحیشدهاند که مانند درختان هستند و تکیهگاهی برای سازه میباشند.
عرشههای چوبی از یک مسیر ملایم به شکل S، برای "ایجاد یک مقصد مرموز " پیروی میکنند و عرض آن بین شش تا 13 متر متغیر است.
عراقیان افزود: "چندین مسیر از یک نقطهبهنقطه دیگر وجود دارد که عابران پیاده را به گردش در این پل ترغیب میکند."
این پل یکی از پروژههای جدید زیرساختهای عمومی است که به سرپرستی محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، ساختهشده است که گفته میشود سرمایهگذاری زیادی در بهبود محیط شهری کرده است. این پروژه زمینه را برای نسل جدیدی از معماران جوان فراهم میکند تا در داخل و خارج از کشور کار پیدا کنند.
5. ساختمان مسکونی اندرزگو
(طراحیشده توسط گروه معماری آینه)
ساختمان شش طبقه اندرزگو در هر طبقه خود یک واحد آپارتمان دارد و بهگونهای طراحیشده که امکان زندگی آرام و آسوده را در محلهای شلوغ که با انواع مختلفی از ساختمان با مصالح و ارتفاعات گوناگون پرشده است، فراهم میکند.
ساختمان مسکونی اندرزگو توسط دفتر آینه برای محلی در نزدیکی بلوار اندرزگو منطقهای پرجنبوجوش و بانشاط در شمال پایتخت ایران طراحیشده است. کرکرههای چوبی، حریم و سایهای را برای این ساختمان ایجاد کرده که با خطوط نمای گرانیتی پشت آن هماهنگ است.
این بلوک روی یک کوچه باریک در نزدیکی ساختمانهای دیگر با ارتفاعات و مصالح مختلف قرارگرفته است، بنابراین معماران مسئول علی دهقانی، علی سلطانی و عاطفه کرباسی تصمیم گرفتند تا نمای بیرونی ساده و مهارشدهای را برای آن طراحی کنند.
آنها گفتند: "ساختمانهای مجاور بهصورت آشفته ساختهشدهاند، بنابراین ما یک نمای خنثی و بی فرم ایجاد کردهایم تا به کوچه کیفیتی آرامتر بدهیم. استراتژی ما در درجه اول بر جلوگیری از ارائه ی طرحی پیچیده متمرکز بود. "
ساختمان شش طبقه دارای یک پارکینگ کوچک در طبقه همکف و یک آپارتمان در هر یک از طبقههای فوق است. همچنین یک زیرزمین وجود دارد که دارای یک سالن بدنسازی، اتاقهای مکانیکی و انبار است.
قوانین منطقه بندی محلی، مانع افزودن بالکنها در قسمت جلوی ساختمان شده است، بنابراین معماران بهجای آن، عقبنشینیهایی را که با شیشه پوشانده شده (پاسیو) در هر آپارتمان قراردادند که تراسهای داخلی را ایجاد کنند که نور و تهویه را وارد فضاهای نشیمن میکند.
این معماران گفتند: "این پاسیوهای شیشهای میتواند محلی برای نگهداری گیاهان مورداستفاده قرار گیرد و همچنین میتواند مکان مناسبی برای نشستن، سیگار کشیدن یا باربیکیو باشد. "
پنج آپارتمان هرکدام دارای یک فضای نشیمن باز و فضای ناهارخوری در قسمت جلویی و سه اتاقخواب و دو حمام در شمال هستند که به شکل C در اطراف یک خلأ تنظیمشدهاند تا از نور روز به مقدار کافی برخوردار شوند.
این معماران توضیح دادند: " برای آنکه نور خورشید در فضای اصلی زندگی بیشتر شود، ما قسمتهای خصوصی ساختمان را در بخش عقبی ساختمان قراردادیم و قسمتهایی از خانه را که فضای مشترک هستند در امتداد نمای اصلی آن که رو به جنوب غربی قرار دارد، قراردادیم ".
برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید از غرب که بعدازظهرها به آپارتمانها میتابد، معماران کرکرههای چوبی را به پنجرهها اضافه کردند. این کرکرهها در هنگام بسته شدن با قسمت نمای گرانیتی ساختمان هماهنگی و همخوانی لازم را دارند. آنها گفتند: "ما یک پوسته چوبی متحرکی را ایجاد کردیم، بر روی آن برشهایی وجود دارد که با نمای سنگی هماهنگ هستند. ".
همچنین بخوانید: مزایا و کاربرد بانک اطلاعات ساختمان
سایر ساختمانهای برجسته که رویکردی مشابه برای ارائه حریم خصوصی و ایجاد سایه در ساختمان دارند، شامل یک مهمانخانه ویتنامی پوشیده از کرکرههای چندرنگ و یک بلوک آپارتمان سائوپائولو است که با پانلهای سوراخدار تاشو میتوان آن را باز یا بسته کرد.
کرکرههای ساختمان مسکونی اندرزگو از ترمووود ساختهشده است، چوب درخت کاج که برای بهبود پایداری آن از گرما استفادهشده است و آن را برای آبوهوای تهران مناسب میکند، جایی که میانگین دما میتواند از یک درجه سانتیگراد (33.8 درجه فارنهایت) و 37 درجه سانتیگراد باشد (98.6 درجه فارنهایت) در طول سال متغیر باشد.
معماران از قطعات کارخانهای گرانیتی برای نمای ساختمان استفاده کردند که برای ایجاد یک سطح مضرس، نوارهایی با عمقهای مختلف در رویه سنگ گذاشتهشده بودند.
آنها گفتند: "ما میخواستیم نمای تخت سازه دارای بافت باشد، بنابراین خیلی یکنواخت به نظر نمیرسید. علاوه بر این، استفاده از تراش سنگ گرانیت به ما این امکان را میدهد تا هزینه پروژه را اندکی کاهش دهیم."
سطح گرانیتی مضرس در داخل نیز در برخی از دیوارها ادامه مییابد تا ارتباط بصری بین فضای داخلی و خارجی ایجاد شود. این بنا از یک قاب فولادی ساختهشده است و ساخت آن یک سال به طول میانجامد. معماران این بنا گفتند: "استفاده از یک سازه بتنی روند ساختوساز این بنا را طولانیتر میکرد. علاوه بر این، فولاد به ما این امکان را میداد تا دقیقتر باشیم. "
6. خانه شریفیها
(طراحیشده توسط گروه معماری نکست آفیس)
شرکت مهندسی نکست آفیس - یکی از نیرومندترین شرکتهای جدیدالتأسیس و نوظهور در پایتخت ایران - این خانه خصوصی را طراحی کرده است. اتاقهای چرخان در این خانه به حداکثر استفاده از سازه در هنگام تغییرات دمایی محلی کمک میکنند و برای ایجاد اتاقهای باز تابستانی به سمت بیرون میچرخد و در هوای سرد میتوانند به سمت داخل بچرخند.
غلاف چرخان این خانه اجازه میدهد تا صاحبان آن در تهران با باز کردن اتاقها در تابستان یا چرخاندن آنها به سمت داخل در زمستان با نوسان دمای ایران سازگار شوند.
خانه شریفیها دارای سه اتاق است که میتواند 90 درجه بچرخد تا نماها و تراسها را در طول تابستانهای گرم ایران باز کند و به موقعیت افقی خود برگردند تا خانه در حین زمستانهای سرد و برفی گرمتر شود.
معمار این سازه علیرضا تغابنی از دفتر معماری نکست آفیس که از پروژههای قبلی او یک سازه بتنی با نمای خمیده میباشد، گفت:" باز و بسته شدن ساختمان نشانگر خانههای سنتی ایرانی است که اتاقهای نشیمن تابستانی و زمستانی در آنها وجود داشته است."
تغابنی که نقشهها را 16 بار برای مشتری مجدداً طراحی نمود، اظهار داشت:" مانند بسیاری از نقشههای شهری، عرض این نقشه در مقایسه با عمق آن بسیار باریک است. درنتیجه، تخصص ما برای تبدیل یک نمای دوبعدی به سهبعدی ضروری شد. "
سه غلاف موجود در این سازه دارای یک اتاق صبحانه در طبقه اول، یک اتاق میهمان در طبقه دوم و یک دفتر کار در طبقه سوم است. هرکدام دارای یک درب در بخش کناری هستند که امکان دسترسی به تراس را در هنگام باز بودن غلاف فراهم میکند و هنگام بسته شدن به خانه دسترسی دارد.
تغابنی گفت: "این خانه با نیازهای اساسی کاربران خود سازگار است. " "اتاق مهمان برای اهداف مختلف قابل تنظیم است. به همین ترتیب، دفتر کار و اتاق صبحانه میتوانند شکل ظاهری خود را مطابق خواستههای ساکنان خود تغییر دهند. "
موتورهای دورانی نصبشده بر هر یک از غلافها (جعبهها) توسط شرکت آلمانی Bumat ساختهشده و از سیستمی استفادهشده است که درصحنههای تئاتر و نمایشگاههای اتومبیل نیز به این سیستم اعتماد میشود.
تراسها باید با نردههای تاشو طراحی شوند که بهمحض چرخاندن غلافها به سمت بالا یا پایین خم شوند تا بتوانند نمای قابلتغییری را ایجاد کنند.
در داخل بنا، اتاقها به دو بلوک تقسیمشدهاند - یکی در قسمت جلویی و دیگری در قسمت پشتی - خلأ مرکزی بین آنها برای اطمینان از جریان خوب نور در طول خانه در هنگام بسته شدن اتاقها در نمای جلو سازه میباشد.
پلهایی، برای اتصال اتاقها در قسمت جلویی و پشتی بنا، از خلأ مرکزی در تمام سطوح سازه عبور میکنند و بالکنهای داخلی و پنجرههای اطراف این پوسته امکان مشاهده اتاقها و کفهای مختلف را فراهم میکند.
دوطبقه زیرزمین به سالن ورزشی اختصاص دادهشده است که دارای استخر، سونا، سالن بدنسازی و میز بیلیارد است. در بالای زمین، یک محوطه سه متری با استخری کمعمق با کف شیشهای وجود دارد که نور موردنیاز را به فضای زیرزمین میبخشد.
طبقه همکف شامل یک پارکینگ و قسمت مربوط به سرایدار است، درحالیکه دوطبقه دیگر دارای فضاهای مشترک هستند که شامل آشپزخانه، اتاق غذاخوری و فضای نشیمن در طبقه اول و یک اتاق تلویزیون و آشپزخانه کوچکتر در طبقه دوم میباشد.
فضای ناهارخوری در طبقه اول اندکی بلندتر از فضاهای اطراف خود است و دارای کفپوش چوبی است تا بهصورت بصری آن را از سایر مناطق در فضای پلان جدا کند.
فضای اصلی نشیمن برای ایجاد فضایی سینمایی مانند، از پنجرههای جلوی آن رو به تلویزیونی بزرگ قرارگرفته است و یک شومینه فرورفته در امتداد دیواره جانبی دارد.
دوطبقه بالا دارای فضاهای اختصاصی بیشتری است، اتاقخواب مستر و حمام در طبقه چهارم و همچنین آشپزخانه و اتاق مطالعه و سه اتاقخواب و حمام در طبقه پنجم که در اطراف یک اتاق نشیمن قرارگرفتهاند.
این خانه با نام شریفیها نامیده شده است که برگرفته از نام خانوادگی مشتریان پروژه میباشد.
تغابنی طراح آن میگوید: "این نوع نامگذاری برای عبارتهای قدیمی ایران که دارای اتاقهای تابستانی و اتاقهای زمستانی هستند، استفاده میشده است. همانطور که ما پروژه خود را بهعنوان نسخه مدرنی از این پروژهها در نظر میگیریم، خانه را به این شکل نامگذاری کردیم."
7. آپارتمان شماره 1
(طراحیشده توسط AbCT)
این بلوک آپارتمانی مسکونی منحصربهفرد در محلات و با بهکارگیری ضایعات سنگی در بافت شهری، توسط گروه معماری Collective Terrain طراحیشده است.
سنگتراشی یکی از بزرگترین کسبوکارها در این منطقه است اما این کار فرایندی است که بیش از نیمی از تولیدات آن دور ریخته میشود، بنابراین معمار رامین مهدی زاده از گروه معماری Collective Terrain (AbCT) تصمیم به بازیافت مواد دورریختنی گرفته و از آن بهعنوان نمایی برای یک ساختمان استفاده میکند.
مهدی زاده با توضیح سادگی جمعآوری قطعات سنگهای دورریختنی در ردیفهایی برای تشکیل دیوار، افزود: " برخی از خصوصیات این ضایعات بسیار خوب است و یکی از این خصوصیات ضخامت یکسان این مصالح میباشد. این فرم و شکل برای مردم بسیار آشنا است، زیرا منشأ این اشکال معادن سنگ است و به همین دلیل حتی یک قطعه معماری معاصر نیز میتوانست بهراحتی با آنها سازگار گردد. "
AbCT سنگهایی را در اطراف هر طبقه از آپارتمان شماره یک که دارای پنج طبقه است، قرار داده. این ساختمان شامل هشت آپارتمان در طبقات فوقانی آن و دو مغازه در همکف است.
تفاوت در رنگ، اندازه و بافت ضایعات سنگی، شکلی طبیعی را به دیوارها میبخشد که در فواصلی مشخص، جهت محافظت از پنجرههای کوچک از نور مستقیم خورشید، به سمت خارج زاویهدار شده و بهصورت بارانگیر اجرا میشوند.
پنجرههای بزرگتر توسط کرکرههای چوبی ساختهشده از چوبهای محلی، پوشش داده میشوند. کرکرهها که در پاسخ به سبک زندگی محافظهکارانه جامعه محلی طراحیشدهاند، به تنظیم نور و دما در آپارتمانها در روزهای گرم سال کمک میکنند.
این ساختمان یکی از 20 پروژه موجود در فهرست کوتاه جایزه آقاخان 2013، در کنار یک قبرستان اسلامی در اتریش و بازسازی یک اردوگاه پناهندگان در لبنان است. پنج یا شش فینالیست این مسابقه اواخر امسال مشخص میشوند و برای کسب جایزه یکمیلیون دلاری رقابت میکنند
در اینجا شرح مختصری از این بنا به گفتار برگزارکنندگان مسابقه آورده شده است:
اقتصاد بیشتر مردم محلات در اشتغال به کار برش سنگ و شکلدهی به آن میباشد که بیش از نیمی از آن به دلیل ناکارآمدی در فناوری برش سنگ رو به افول است.
این پروژه با استفاده مجدد از ضایعات سنگی برای دیوارهای خارجی و برخی دیوارهای داخلی، ناکارآمدی دستگاههای سنتی برش سنگ را به مزیتی اقتصادی و زیستمحیطی تبدیل میکند و منجر به بازیافت روزافزون سنگ توسط سازندگان محلی شده است.
ساختمان پنج طبقه شامل دو فروشگاه در طبقه همکف و هشت آپارتمان سهخوابه در طبقات بالا است. فرم منشوری شدید آن با گرمای مواد طبیعی متعادل میگردد. پنجرههای کوچک توسط بارانگیرهای سنگی مثلثی شکل محافظت میشوند و پنجرههای بزرگتر دارای کرکرههای چوبی هستند که به ساکنان اجازه میدهد میزان نور و دما را تنظیم کنند.
8. آپارتمان صبا
(طراحیشده توسط گروه معماری TDC)
کرکرههای چوبی موجدار با طرح یکنواخت پنجرههای فرورفته در قسمت جلوی آپارتمان صبا در تهران که توسط دفتر TDC طراحیشده است، در تضاد است. ساکنان هر قسمت از ساختمان میتوانند کرکرهها را به مقدار دلخواهی از هم دیگر دور کرده و یا نزدیک کنند تا یک چیدمان منحصربهفردی در نمای سازه ایجاد کنند. کرکرههای چوبی را میتوان در سرتاسر پنجرههایی به سبک لانهکبوتری در این آپارتمان کشید تا ظاهری یکنواختتر داشته باشد.
بنیانگذاران این دفتر طراحی، سارا کلانتری و رضا صیادیان در پاسخ به "تغییر در سبک زندگی مردم، توسعه شهرها و افزایش تقاضا برای ساخت بناهای مرتفع " در پایتخت ایران، این آپارتمان هشت طبقه معروف به صبا را طراحی کرده و ساختند.
نمای رو به خیابان شامل بلوکهای سنگی با رنگ روشن بوده و دارای شبکهای از پنجرههای فرورفته است که توسط تختههای چوبی با لبههای موجدار پوشانده شده است.
پنجرههای کف تا سقف این ساختمان روی ریلهایی قرارگرفتهاند، این کرکرههای مجزا، بسته به نیاز صاحبان از میزان نور، حریم شخصی یا منظره، میتوانند با دست تنظیم شوند - تکنیکی که از طرف شرکت آینه نیز برای آپارتمان مسکونی با نمای سنگ گرانیت شیاردار نیز در این شهر استفادهشده است.
اما کلانتری و صیادیان احساس میکنند این سبک زندگی در سازههای مرتفع باعث از بین رفتن ارتباط بین خانه و باغچه و فضای سبز شده است، بنابراین میخواستند این ارتباط را مجدداً برقرار کنند.
آنها گفتند: "این پروژه نتیجه تلاش ما برای احیای میراث ازدسترفته و تفسیری جدید از مفهومی قدیمی است؛ که ما معتقدیم یکی از دلایل اصلی بحران فرهنگی که امروزه جامعه ما با آن درگیر است، نتیجه این تغییر ناگهانی در فضای زندگی است. "
موقعیت آپارتمان خیابان را از یک باغ با راه شنی در عقب آن جدا میکند، جایی که خطور ریلی بازیافت شده بهعنوان پلههای سنگی برای بستر کشاورزی و یک استخر عمل میکنند.
نمای سبز ساختمان از آجرهای محلی ساختهشده است و در همان شبکه پنجرهها در فضای جلوی سازه و رو به خیابان است.
نمای سبز ساختمان از آجرهای محلی ساختهشده است و در همان شبکه پنجرهها در فضای جلوی سازه و رو به خیابان است.
هر یک از شش طبقه فوقانی ساختمان رو به چهار آپارتمان – دو تا در جلو و دو تا در عقب - هستند درحالیکه از طبقات پایینتر بهعنوان پارکینگ اتومبیل استفاده میشود. این چیدمان به هرکدام از ساکنین امکان دسترسی به یک فضای باز خصوصی را میدهد.
بالکنهای عمیق با جعبههای گلکوچک، بهصورت فضای سبزی است که نمای پشتی ساختمان را پوشش میدهد و با استفاده از آب باران که در مخازن روی بام ذخیره میشود، آبیاری میشوند.
این معماران گفتند: "بخش چالشبرانگیز اتصال مجدد این انکسار بود. " وی ادامه داد: "ما برای حل این مشکل به ایدهای رسیدیم که ازاینقرار میباشد، فضای سبز از سطح خیابان تا نمای شمالی و پشتبام بردیم و دوباره به سمت نمای جنوبی آوردیم و در آخر دوباره این باغچه را به حیاط متصل نمودیم. " آنها ادامه دادند: "بهعبارتدیگر، این منظره با پیوند بین نمای شمالی و جنوبی و سقف شکل میگیرد. "
بالکنهای فرورفته و کرکره چوبی همچنین به ساکنان کمک میکند تا دمای منازل خود را در آبوهوای نوسانی و متغیر تهران کنترل کنند. تابستانهای خشک شهر و زمستانهای برفی آن همچنین باعث شد استودیوی محلی نکست آفیس خانهای را با غلافهای چوبی چرخنده طراحی کند که بتواند در ماههای گرم تابستان به سمت خیابان باز شود و در زمستان به حالت قبل برگردد.
از پانلهای خورشیدی که در کنار سیستم برداشت آب باران در سقف سبز ساختمان صبا قرارگرفتهاند، برای تولید انرژی موردنیاز برای روشنایی مناطق عمومی آپارتمان استفاده میشود.
9. ساختمان اداری
(طراحیشده توسط استودیو معماری LP2)
دکوراسیون و کرکرههای چوبی از ویژگیهای محبوب ساختمانهای جدید در ایران است که شیوههای سنتی کنترل گرما و نور را با استفاده از روشهای نوین ارائه میدهد. کرکرههای چوبی موجود در این ساختمان اداری طراحیشده توسط LP2 میچرخند و توسط بالکنهای و بازشوهای فرورفته تکمیل میشوند. استودیوی معماری LP2 از پانلهای دوار و بازشوهای فرورفته استفاده کرده است تا فضاهای منعطفی را برای این بلوک اداری در تهران، جایی که معماری معاصر در آن رونق دارد، ایجاد کند.
معمار استودیوی LP2، محسن کاظمیان فرد، ساختمان هفتطبقه مرتفعی را در سعادتآباد، محلهای در شمال غربی پایتخت ایران طراحی کرده است که روزبهروز پرجمعیتتر میشود.
کاظمیان فرد با ایجاد یک ملک تجاری که شامل مغازهها، دفاتر و پارکینگ است، نمایهای را طراحی کرد که انواع مواد و مصالح، بازشوها و سطوح شفاف را در هم میآمیزند.
هدف وی استفاده از دو نمای ساختمان - شمالی و جنوبی - آشکار ساختن کاربردهای مختلف آن و همچنین ایجاد شرایط داخلی راحت برای ساکنین بود.
این معمار گفت: "این پروژه از یک رابطه بنیادی بین ساختمان و شهر به تعامل بین داخل و خارج تغییر میکند. این ساختمان در نظر دارد با ناظران بیرونی ارتباط برقرار کند. " نمای جنوبی که رو به یک پارک محلی کوچک است، پیچیدهتر از این دو است.
راهپلهای وسیع در جلوی ساختمان به سمت ورودی آن منتهی میشود و تغییر سطح بین دو طرف سایت را نشان میدهد. این راهپله به یک دیوار بزرگ شیشهای میرسد که درب واحدهای فروشگاهی دوطبقه میباشد که بالاتر از سطح پارکینگ زیرزمینی و انباری هستند.
در بالا، دیوار به یک سری مستطیل کوچکتر تقسیم میشود که بالکنهای فرورفته برای پنج طبقه اداری میباشند. برخی از این بالکنها ازنظر اندازه متفاوت هستند و برخی با یکدیگر همپوشانی دارند.
کاظمیان فرد توضیح داد: "این پارک نقش مهمی در شکلگیری مفهوم نمای جنوبی داشت. برخی از قسمتهای نما به سمت داخل راندهشدهاند تا نمای کاملی از پارک برای کاربران ساختمان قابلمشاهده شود. "هر پنج طبقه فوقانی توسط نمای چوبی پوشانده شده که این نما در پنجرهها نیز امتداد دارد و بهآسانی از ورود آفتاب ظهر به داخل بنا جلوگیری میکند.
معمار این اثر را بهعنوان "نمای شهری آرام و متغیر " توصیف میکند که "کیفیت فضاهای داخلی را ارتقا میبخشد ". نمای شمالی بسیار سادهتر است، با زیرزمینی پنهان و یک مغازه با درب شیشهای در همکف.
قسمت اعظم این نمای ساختمان نیز با چوب پوشیده شده است، اما بسیاری از پانلها در اینجا قابل چرخش هستند. ساکنان میتوانند از این پانلها برای جلوگیری از عبور کامل نور یا هدایت آن به بخشهای مختلف یک اتاق استفاده کنند
کاظمیان فرد گفت: "میتوان سطوح چوبی نمای شمالی را بهعنوان گفتوگو بین کاربران و شهر توصیف کرد. این سطوح میتوانند به هزاران شکل تغییر کنند. "
نماهای چوبی در داخل ساختمان نیز ادامه پیدا میکنند و باعث ایجاد ارتباط بین داخل و خارج آن میشوند و با دیوارها و سقفهای ساده سفیدرنگ جفت میشوند.
طبق گفته معماران محلی، ایران "در آستانه دوره جدیدی از معماری " قرار دارد، زیرا تغییر در جمهوری اسلامی پس از برداشته شدن تحریمهای اقتصادی فلجکننده صورت میگیرد.
ساختمان اداری سعادتآباد در سال 2015 به پایان رسید. به دنبال این پروژه و چندین پروژه جالب دیگر در تهران ازجمله بزرگترین پل عابر پیاده کشور و یک بلوک آپارتمانی با پنجرههایی به سبک لانه کبوتر، وجود دارند.
10. ویلایی برای برادر کوچکتر
(طراحیشده توسط استودیو نکست آفیس)
دومین پروژه دفتر نکست آفیس در لیست ما خانهای در لواسان است - منطقهای ثروتمند با نام بورلی هیلز تهران. برای ایجاد یک فضای پناهگاه مانند در قسمت پشتی ساختمان، با یک ورودی تیز و تیز چشمگیر، شکل این سازه بهگونهای است که گویا از وسط به دونیم تقسیمشده است.
بهعنوان یکی از آخرین نمونههای رونق معماری در ایران، ویلا سهطبقه برای برادر جوان در لواسان، منطقهای در شمال شرقی شهر تهران میباشد که از آن بهعنوان بورلی هیلز تهران یادشده است.
شکل غیرمعمول طراحی آن که میتواند بهعنوان Y شکل توصیف شود، توسط دفتر نکست آفیس طراحیشده است تا فضایی را در بخش بیرونی سازه به ساکنان بدهد که از بخشهای همجوار آن قابلمشاهده باشد.
با ایجاد شکافی در مرکز ساختمان، معماران توانستند یک تراس بزرگ با یک استخر کوچک در مرکز ساختمان را فراهم کنند.
بزرگترین چالش این پروژه، به گفته معماران، دستیابی به این سطح از حریم خصوصی و درعینحال ایجاد خانهای است که یک معماری قوی را بیان میکند.
راهحل آنها ایجاد یک سقف با شیب تند است که این طرح، نشانگر ساختوسازهای سنتی ایرانی بوده و درعینحال به منزل حالتی مانند یک کلیسای کوچک را میدهد.
دفتر نکست آفیس که توسط معمار علیرضا تغابنی اداره میشود، گفته است: "انتخاب این پیکربندی چند قطعهای با توجه به سابقه طولانی ساخت سقف شیبدار در شمال ایران بسیار آشنا است."
وی گفت: "بااینحال شکل مرسوم بنا با اندکی تردید و بدبینی مورد تجدیدنظر قرارگرفته است. تعریف مجدد سقف شیبدار، باکمی اغراق، باعث میشود تجربیات متناقض فضایی در لحظههای مختلف داخلی ظهور کنند. "
سقف منحنی شکل در فضای داخلی طبقه اول و همچنین در بعضی از قسمتهای طبقه زیرین سقفی کاملاً زاویهدار ایجاد میکند. این سقف با دیوارهای داخلی گرد و پلههای خمیده تکمیل میشود و تا زیرزمین ادامه مییابد.
استودیوی طراحی گفت: "به نظر میرسد که شکل عمودی این پروژه با هنجار پیکربندی افقی سازههای مسکونی مغایرت دارد. این موضوع منجر به تجاربی غیراستاندارد از فضای داخلی میشود. "هر دوطبقه این بنا دارای یک طرح سیال هستند که دارای بخشهایی با طرح باز و اتاقهایی هستند که فقط تا حدی محصورشدهاند.
اکثر فضاهای نشیمن، در طبقه همکف قرار دارند، یک سالن در یک بخش و فضای ناهارخوری در طرف دیگر قرارگرفتهاند. دیوارهای شیشهای اجازه میدهد تا هردوی این فضاها به تراس بازشوند.
در طبقه بالا، سه اتاقخواب بزرگ که در هرکدام از آنها حمام وجود دارد قرار داشته و همگی این اتاقها به یک بالکن بلند و باریک دسترسی دارند. طبقه زیرزمین کمی مستطیلتر است. این بخش دارای دو اتاقخواب اضافی، فضای نشیمن، اتاقهای تأسیسات و پارکینگ اختصاصی است.
برای تأکید بر فرم تندیسی ساختمان، مصالح بکار رفته در آن ساده نگهداشته شدهاند، دیوارها در داخل و خارج بنا به رنگ سفیدرنگ آمیزی شدهاند. کفهای چوبی بکار رفته در قسمت داخلی و مطابق با سطح تراس هستند و همچنین چندتخته چوب نیز دیوارها را پوشانده است.
این تیم اضافه کرد: "بخشهای ذوزنقهای سقف بهگونهای طراحیشدهاند که متناسب با انحنای سطح داخلی سقف باشد تا از هرگونه گچ کاری اضافی جلوگیری شود.
طبق گفته معماران محلی، ایران "در آستانه دوره جدیدی معماری " قرار دارد، زیرا تغییر در جمهوری اسلامی پس از برداشته شدن تحریمهای اقتصادی فلجکننده صورت میگیرد.
بیشتر بخوانید: مراحل دیافت جواز ساخت و ساز و در تهران
از دیگر پروژههای اخیر کشور میتوان به یک فروشگاه و ساختمان اداری با سقف موجی مانند، خانهای متشکل از جعبه که رویهم قرار دارند و یک پل عظیم عابر پیاده اشاره کرد که مردم را به "گردش و تفریح در آن" دعوت میکند.
11. خانه باغ جنت
(طراحیشده توسط دفتر طراحی براکت)
این خانه در اصفهان بهجای نورگیر و کرکره، دارای پنجرههای پوشیده از همان تختههای چوبی است که بقیه خانه را میپوشانند و باعث میشوند که بازشوها وقتیکه بسته هستند، تقریباً نامرئی باشند.
الوارهای چوبی دیوارها و پنجرههای این خانه را در اصفهان واقع در ایران میپوشانند، بدون به خطر انداختن حریم شخصی ساکنان، نور عبوری را فیلتر میکند نام این بنا باغ جنت میباشد، این ملک در یک محله ثروتمند از یکی از شهرهای ایران واقعشده است که زمانی پایتخت ایران بود.
این سایت با دو خیابان هممرز است و چندین بلوک آپارتمانی چندطبقه آن را محصور میکنند و این مسئله باعث میشود که حفظ حریم خصوصی برای مشتری مهم باشد.
در پاسخ، طراحی استودیوی براکت، یکخانه خانوادگی را که توسط از تختههای چوبی پوشانده شده است، طراحی کرده است. این چوبها در پنجرهها و بالکنها ادامه یافته و سایه و حریم خصوصی پخش نور و تهویه داخل آن را برای افراد فراهم میکند.
بخشهای دیگر قسمت بیرونی سازه از تختهسنگ تراورتن پوشیده است - سنگآهک کمرنگ که بیشتر با آجرهای کمرنگ ساختمانهای همسایه سازگار است.
این معماران گفتند: "نوارهای چوبی بازشوها و پنجرهها را پوشانده است. این چوبها با سنگ تراورتن به رنگ کرم روشن ترکیب و همه مصالح متناسب طرح هستند "
با توجه به اینکه فقط تعداد کمی از این پنجرهها با پوشش چوب وجود دارد، معماران همچنین یک نورگیر بزرگ را در یکطرف سازه ایجاد کردهاند تا نور اضافی موردنیاز را تأمین کند. این نورگیر بین دیوار پوشیده از سنگ و بخش اصلی خانه قرارگرفته و نور را به زیرزمین میتاباند.
این معماران گفتند: "حجم بنا با توجه به کدهای طراحی، مقررات و محدودیتها بهمنظور فراهم آوردن نور و حفظ حریم مطلوب شکلگرفته است. این ساختمان از قسمتهای شمالی و غربی و همچنین از فرورفتگی موجود در طبقه دوم، نور مناسبی را در روز دریافت میکند. "
این خانه درمجموع دارای سهطبقه است - دوطبقه در بالای زمین و یکی زیر آن. این چیدمان کمک میکند تا ارتفاع کل ساختمان زیر حداکثر هفت متر که طبق قوانین برنامهریزی محلی مشخص میشود، حفظ شود.
در کنار یک تراس کوچک که توسط کرکرههای چوبی پوشیده شده است، درب ورودی خانه، از طریق دیوارهای از شیشهای که به یک پاسیوی کوچک میرسد، به فضای سالن منتهی میشود.
روبروی آن، آشپزخانه در کنار گاراژ قرار دارد که امکان دسترسی از طرف مقابل را پیدا میکند. راهپله به اتاقهای خواب در طبقه بالا و یک اتاق نشیمن با طرح باز در زیر آن منتهی میشود.
راهپله با یک نورگیر بزرگ از بالا روشن میشود و نور کافی را دریافت میکند. پلهها که دارای ضخامتی کم هستند، بر روی یک تیر فلزی قرارگرفتهاند و دورتادور فضا پیچیده میشوند و کمک میکند تا نور روز به طبقههای پایینتر برسد.
در طبقه بالا، نورگیرها در بعضی از اتاقهای خواب نیز وجود دارد، اما برای ایجاد حریم خصوصی برای ساکنان با شیشههای مات پوشیده شده است.
یکی از اتاقخوابها به یک بالکن خصوصی کوچک دسترسی دارد و یک باغچه نیز در پشتبام وجود دارد.
استودیوی طراحی براکت در سال 2006 توسط معمار شروین حسینی تأسیس شد. به گفته این تیم، خانهای با این اندازه - 305 مترمربع - برای یک محله شهری غیرمعمول است، زیرا این مناطق در سالهای اخیر بسیار پرجمعیتتر شدهاند.
استودیوی مستقر در تهران افزود: "امروزه دستیابی به باغها و کاخهای بزرگ قدیمی واقعاً دشوار است، زیرا همه آنها در 50 سال گذشته ناپدیدشده و به آپارتمانهای مدرن تبدیلشدهاند. این امر ترکیبی از ساختمانهای ناهمگن را با سبکها، ارتفاعات و تراکمهای مختلف ایجاد کرده است. در میان این ساختمانهای متراکم، پیدا کردن یکخانه مسکونی یا قطعهای کوچک برای ساختوساز و توسعه دشوار است و باغ جنت از معدود مواردی ازایندست میباشد."