
شومینه و انواع آن
در این صفحه با شومینه و انواع آن آشنا می شوید:
انواع مختلفی از سیستمهای گرمایشی نظیر بخاری، سیستمهای گرمایش از کف و شوفاژ وجود دارد که میتواند گرمایش کافی را به محیط ببخشد اما چه کسی میتواند نقش یک شومینه کلاسیک و زیبا را در فضای خانه انکار کند! شومینه بهعنوان یک سیستم گرمایشی شیک با ضریب گرمایش بالا همچنان جزو محبوبترین گرمکنندهها میباشد. حال در این نوشته از پرشین سازه با ما همراه باشید تا شما را با انواع شومینه آشنا و نکات لازم دربارهی استفاده از آن را فرابگیرید. پس با ما همراه باشید.
شومینه
شومینه از گذشته تا به امروز بهعنوان یک وسیله گرمایشی جذاب مورداستفاده گرفته است. این وسیله نهتنها فضای خانه را گرم میکند بلکه بهعنوان یک عنصر دکوراتیو زیبایی فضای اتاق را دوچندان مینماید. در حال حاضر با توجه به اهمیت ویژه دکوراسیون داخلی طراحان و معماران ایدههای جدیدی برای تزئین دیوار شومینه ارائه میدهند. تعبیه شومینه در طراحی داخلی اتاق نشیمن یکی از ایدههای کهن است که همواره در عصر حاضر نیز جایگاه خود را حفظ کرده و طراحی مدرن آن مورد استقبال قرارگرفته است. امروزه شومینه در طرحها و مدلهای گوناگون و با استفاده از مصالح مختلف ساخته میشود. برخلاف شومینههای قدیمی که با سوختن چوب و زغال فضای اتاق را کمی آلوده میکردند و دود آنها منجر به سیاه شدن سقف و دیوارها میشد، شومینههای امروزی فضایی ایمن و پاک ایجاد کرده و تا حد ممکن با توجه به مدل خود منجر به صرفهجویی در مصرف انرژی میشوند.
انواع شومینه بر اساس سوخت
بهطورکلی با پیشرفت تکنولوژی و آپارتماننشینی شومینهها نیز دچار تحول و تغییرات چشمگیری شدهاند. درواقع شومینه در یک تقسیمبندی کلی به دودسته سنتی و مدرن تقسیم میشود. دراینبین شومینه دیواری با سوخت چوب جز شومینههای سنتی به شمار میرود؛ اما بقیه مواردی که در بخش زیر به ذکر آنها میپردازیم با توجه به اصلاحات و تغییراتی که روی آنها اعمالشده در زمره شومینههای مدرن قرار میگیرند. همانطور که میدانید شومینه جزو لوازمی است که در عین تزیینی بودن میتواند خطرآفرین باشد، بنابراین لازم است ضمن در نظر گرفتن ظاهر و زیبایی شومینه به نکات ایمنی آن توجه ویژهای نمایید.
۱. شومینههای چوبی
ازجمله اولین نمونههای شومینه نوع چوبی آن بود که بیشتر در محیطهایی باز رواج داشته و در صورت استفاده از آن در محیطهای بسته بهتر است که هوای آزاد در محیط در جریان باشد. درواقع این نوع شومینه بهتناسب سنتی بودن ممکن است میزانی از دیاکسید کربن را در فضا انتقال دهد و امنیت افراد را مختل نماید بنابراین تأکید ما بر استفاده از آن در محیطهایی با گردش هوا است. همچنین لازم به ذکر است که این نوع از شومینه به دلیل ایجاد حجم بالایی از دوده و خاکستر معمولاً چندان محبوب نبوده و در محیطهای محدودی مورداستفاده قرار میگیرند.
۲. شومینههای برقی
با پیشرفت تکنولوژی، نوع جدیدی از شومینه با سوختی متفاوت وارد بازار شده است که با نیروی الکترونیکی یا هیزمهای مصنوعی کار میکند. شومینههای برقی یا الکتریکی بهسرعت در حال تبدیل به محبوبترین شومینهها ازنظر نوع سوخت میباشند. شومینه الکتریکی توسط برق و با گرم کردن فنرهای داخلی تولید حرارت میکند و شعله ایجادشده در شومینه الکتریکی ساختگی است، درواقع این شعله ساختگی مانند یک شعله واقعی به نظر میرسد و احساسی مشابه با آن ایجاد میکند.
شومینههای برقی دارای قابلیت تنظیم هستند. اگر دمای محیط بالا رود و گرما بیشتر از حد موردنیاز شود، شومینه برقی با امکان خاموش کردن و یا کنترل میزان حرارت، تعادل دمایی محیط را فراهم میکند. این در حالی است که شعله ساختگی شومینه باقی میماند. همچنین بیشتر شومینههای برقی دارای یک کنترل از راه دور برای روشن و خاموش کردن شومینه و یا کنترل حرارت هستند.
شومینههای برقی مقرون بهصرفهترین گزینه در میان انواع شومینهها هستند و نصب شومینه برقی نسبتاً آسان است. یکی دیگر از مزیتهای این نوع از شومینهها این است که برخلاف شومینههای چوبی و گازی نیازی به تعمیر و نگهداری معمول مانند بریدن چوب، تمیز کردن دودکش یا بازرسی خط گاز ندارند و همین مسئله عاملی برای محبوبیت این نوع شومینهها بهحساب میآید.
بیشتر بخوانید: معماری داخلی و سبکهای مختلف آن
۳. شومینههای گازی
بهطورکلی شومینه گازی جزو شومینههای مدرن به شمار میروند، چراکه سوختی کاملاً صنعتی و بدون آلاینده و خطر را دارند. در اثر گسترش آپارتماننشینی از این نوع شومینه استقبال چشمگیری شده است. شومینه گازی یکی از انواع شومینه است که برای سوخت بهجای چوب از گاز استفاده میکند و سوخت آن از گاز شهری تأمین میشود.
درواقع یکی از بهترین جایگزینهای شومینههای چوب سوز شومینههای گازی است. شومینههای گازی انواع مختلفی دارند و بسیار متنوع هستند. از طرف دیگر، این شومینهها ازنظر گرما هم گرمای زیادی تولید میکنند و گرمای آنها نسبت به شومینههای چوبی بیشتر میباشد. همچنین این نوع از شومینهها نسبت به سایر نمونهها بسیار مقرونبهصرفه هستند.
۴. شومینههای اتانولی
یک شومینهی الکلی در اصل یونیتی استیل تشکیلشده از یک سینی مشعل، یک پوشش یا پوسته و معمولاً یک صفحهی محافظ است. این شومینهها به دلیل احتراق محصولات الکلی که فقط گرما، دیاکسید کربن و بخار تولید میکنند، نیاز به تهویه و دودکش ندارند. لازم به ذکر است که این نوع شومینهها قطعاً گرمایی مانند نمونههای مشابه گازسوز و یا هیزمی فراهم نمیکنند، اما با محیطزیست سازگارتر میباشند.
۵. شومینه ژل سوز
بهطورکلی شومینههای ژل سوز بسیار کمتر از شومینههای برقی و یا گازسوز رایج هستند و شاید بتوان علت آن را در بازدهی حرارتی کمتر نسبت به سایر شومینهها دانست؛ اما در کنار این مسائل شومینه ژل سوز مزایای نیز دارد که ازجمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد. اولین مزیت، سهولت در نصب آنهاست. همچنین تمام نیاز یک شومینه ژل سوز، پر شدن آن با سوخت ژل است، درواقع هیچ نیازی به هواکش، خطوط، لولهها یا سیمهای برق نیست.
لازم به ذکر است که بعضاً فکر میکنند شعله این نوع از شومینهها واقعی نیست که باید اذعان کرد در شومینههای ژل سوز شعله، واقعی است. لازم به یادآوری است که ترکیب نوع سوخت و شعله موجب خروجی گرمای کم میشود. درواقع نمیتوان بهعنوان منبع اصلی حرارت به سوخت ژلی تکیه کرد. همچنین قوطیهای سوخت ژلی موردنیاز برای استفاده در شومینه ژل سوز میتواند گران باشد.
انواع شومینه بر اساس مصالح
شومینهها نیز مانند سایر محصولات میتوانند از جنسهای مختلفی با توجه به کاربریشان باشند؛ که در این بخش به نمونه مدل شومینهها با توجه به جنسشان اشاره میکنیم که به شرح زیر است.
۱. شومینه سنگی
معمولاً برای ساخت شومینههای سنگی از سنگهایی مانند شیست و هورنفلس استفاده میکنند که استحکامی خوب و زیبایی فوقالعادهای دارند. لازم به ذکر است که ظاهر این نوع شومینهها برای فضاهایی با سبک دکوراسیون روستیک مناسب است.
۲. شومینه آجری
شومینههای آجری با تزیین چوبی جز شومینههایی مناسب فضاهای با سبک دکوراسیون داخلی سنتی و کلاسیک هستند. همانطور که قبلاً نیز ذکر شد شومینههای آجری با سوخت چوب قابلتبدیل شدن به شومینههای الکتریکی، گازی یا اتانولی را دارند.
۳. شومینه بتنی
بهطورکلی این شومینهها مناسب دکوراسیون داخلی با سبک مدرن یا معاصر هستند که از انواع شومینههای گازی، اتانولی و الکتریکی پیشساخته میتوان در آنها استفاده کرد.
مشاهده کنید: قیمت به روز سیمان
۴. شومینه پلاستر یا گچی
این شومینهها به دلیل تزیینات ظریف گچی در ساختمان مناسب فضاهای با دکوراسیون داخلی سنتی و مدرن هستند و نوع آن بستگی به تزیینات و گچ کاریهای آن دارد. در شومینههای گچی انواع شومینه با سوخت چوب، گازی، اتانولی و الکتریکی قابلنصب هستند. البته به دلیل تولید دود در شومینههای با سوخت چوب و گاز و کثیف شدن ظاهر این نوع شومینه بهتر است از انواع اتانولی و الکتریکی در شومینههای پلاستر استفاده شود.
۵. شومینه فلزی
شومینه فلزی بسته به نوع دکوراسیون داخلی و محلی که شومینه در آن نصب میشود؛ میتوان استفاده کرد. لازم به ذکر است که این نوع شومینه برای دکوراسیون داخلی مدرن، روستیک، سنتی و صنعتی مناسب است.
۶. شومینه مرمر
شومینه مرمر را میتوان یک شومینه مدرن و درعینحال کلاسیک و لاکچری در نظر گرفت. سنگ مرمر از دیرباز یکی از سنگهای زیبا و کمیاب بوده است که خواهان زیادی دارد. کسانی که طرفدار شومینههای خاص و مدرن هستند این نوع شومینه میتواند برای آنها گزینه مناسبی باشد.
انواع شومینه بر اساس مدل
پس از انتخاب نوع سوخت مناسب برای شومینه، متناسب با نیازها و اولویتها، نوبت به انتخاب گزینه مناسب نصب شومینه با توجه بهظاهر آن میرسد. درواقع با این تقسیمبندی وارد فضای تزیینی، لوکس و نمای ساختمان میشوید. لازم به ذکر است که در این تقسیمبندی تا حدودی از حساسیت ما کاسته میشود و دیگر بحث ایمنی و مصرف سوخت کمرنگتر میگردد.
۱. شومینه دیواری
ابتداییترین نوع شومینه سنتی ازنظر نما و ظاهر شومینهای است که در ضمن ساخت منزل در دیوار ساختمان تعبیه میشود. مزیت آن صرفهجویی در فضا است. ازنظر جلوه و زیبایی، نمایی شیک را ایجاد میکند. بهطورکلی این نوع شومینه از چدن یا فولاد ساختهشده و هم قابلیت نصب روی دیوار و هم داخل آن را دارند.
۲. شومینه سنتی
شومینههای سنتی از هیزم یا چوب برای ایجاد حرارت استفاده میکنند و کوره آنها از فولاد، سنگ و یا آجر ساختهشده است. همچنین همانطور که قبلاً مطالعه کردید، شومینههای سنتی برای خارج کردن دود از خانه از یک کانال دودکش بهره میگیرند.
۳. شومینههای ایستاده
بهطورکلی شومینههای مستقل ایستاده شبیه شومینههای سنتی هستند و یک طاقچه نیز دارند. این شومینهها بر اساس نوع سوخت، به شکل آزاد، دیواری و یا سقفی ساخته میشوند.
۴. شومینه توکار
در شومینه توکار، یک شومینه جدید در داخل شومینه سنتی از پیشساخته شده قرار میگیرد و کارکرد آن را ارتقا میدهد. به این نحو که با نصب شومینه برقی، گازی، ژل سوز و یا الکلی در داخل شومینه چوبی سنتی که دارای دهانه باز است، میتوان یک شومینه چوبی با محدودیتهای فراوان مثل نیاز به نگهداری مداوم را به یک شومینه کممصرف با استفاده راحت تبدیل کرد.
۵. شومینه کنجی
بهطورکلی این نوع شومینه در شمار شومینههای دیواری محسوب میشود و همانطور که از نام آن پیدا است در کنج دیوار منزل قرار میگیرد؛ درواقع این نوع از شومینه از نوع دیواری تا حدودی جدیدتر است. ازجمله مزایای این نوع شومینه این است که در دیوار قرار میگیرد و فضای منزل را اشغال نمیکند. همچنین این نوع از شومینهها به دلیل تزیینی بودن و زیبا ساختهشدن تأثیر زیادی در نما و زیبای منزل دارد.
بیشتر بخوانید: سرامیک اسلب
۶. شومینه چرخنده
این نوع شومینه قابل چرخیدن ۱۸۰ درجهای به هر سوی است و تا حدودی شبیه پنکههای قابلانتقال است. این بدین معناست که میتوان آن را بهراحتی به هر سو منتقل کرد. همچنین از دیگر مزایای این نوع شومینه این است که در زمان مصرف میتوان از آن استفاده کرد؛ و از اتلاف انرژی خودداری کرد. در آپارتمانهای کوچک نیز که همواره مشکل فضا مطرح میشود، وجود شومینه چرخنده مزیت محسوب میشود چراکه میتوان در فصل گرم سال آن را جمع کرد و در فصل سرد سال آن را دوباره بر پا نمود که مزیت مهمی محسوب میشود.
۷. شومینه دوطرفه
بهطورکلی این نوع از شومینهها در دو سوی منزل قرار میگیرد و مزیت آن در این است که انرژی در یکطرف منزل جمع نمیگردد و بهصورت پراکنده منتقل میشود، چنین پراکندگی در انرژی عاملی برای زودتر و سریعتر گرم شدن محیط و رسیدن به درجه ایده آل محسوب میشود.
۸. شومینه بدون قاب
این نوع شومینه کاملاً جدید بوده و ظاهر آن دقیقاً شبیه بخاری است. شومینه بدون قاب قابلیت این را دارد که در هر بخشی از منزل که دوست دارید قرار بگیرد.
۹. شومینه معلق
شومینه معلق ازجمله خلاقانهترین مدلها در طراحی شومینه محسوب میشود، چراکه این نوع شومینه از سقف آویزان شده است و اصلاً روی زمین قرار نگرفته است. مزیت این نوع شومینه این است که فضای خاصی روی زمین یا داخل دیوار را اشغال نمیکند و تا حدودی در استفاده بهینه از فضا مؤثر است.
۱۰. شومینه شیشهای
شومینههای شیشهای با یک پنل شیشهای محصورشدهاند و زیبایی بسیاری به محیط میبخشند.
۱۱. شومینه دردار
این مدل شومینه شامل یک تنه آجری، سنگی یا بتنی با درب فلزی دارای یک دریچه شیشهای است. شومینه دردار گرمای کمتری نسبت به شومینه بدون در را وارد فضای خانه میکند ولی کثیفی و آلودگی هوا در آن بهمراتب کمتر است. علاوه بر این، از طریق دریچه شیشهای هم میتوان آتش را مشاهده کرد که زیبایی خاصی را به همراه دارد.
نکات مهم هنگام انتخاب شومینه
زیبایی در مقابل کاربرد
مسلماً زیبایی ظاهر سیستم گرمایشی بخصوص شومینه بسیار بااهمیت میباشد، چراکه مستقیماً تأثیر عمیقی بر دکوراسیون منزل میگذارد. از طرفی دیگر تنوع زیادی در عرضه انواع شومینه به بازار وجود دارد که دلیلی بر اهمیت زیبایی این نوع محصول است؛ اما به یاد داشته باشید که این تنها زیبایی نیست که بسیار تأثیرگذار میباشد بلکه مصرف بهینه انرژی نیز به همان اندازه بااهمیت میباشد.
طاقچههای بالای شومینه
اینگونه طاقچهها سازههای از پیشساخته شدهای هستند که میتوان آنها را بهراحتی بالای سر شومینهها نصب کرد. نکته مثبتی که درباره این طاقچهها وجود دارد این است که انواع مختلفی دارند و میتوان آنها را بر روی دیوار یا گوشههای آن نصب کرد. برخی از این طاقچهها تنها برای تعبیه شدن بالای شومینهها ساختهشدهاند. پیشنهاد ما این است که بهجای خرید سازههای از پیش ساختهشده، زمانی که به ایده مطلوب برای ساخت این المان رسیدید به ساخت یک طاقچه مناسب بپردازید.
روش تهویه هوا
همواره باوجود اهمیت روشهای تهویه هوا، مردم در هنگام نصب شومینه از این موضوع غفلت میکنند و متأسفانه حوادث تلخی رقم میخورد. درواقع مسئلهای که ممکن است ذهن افراد را در هنگام ساخت این المان نسبت به این موضوع بیاهمیت کند این است که استفاده از لولههای تهویه ممکن است باعث ایجاد ظاهری بدشکل شود؛ که این مسئله مربوط به سوخت این وسیله گرمایشی میباشد و باید در نظر داشت که این لولههای تهویه باید در نزدیکترین قسمت ممکن به شومینه قرار گیرند.
اولین انتخابی که باید از آن اجتناب کنید استفاده از سوختهای دوگانه میباشد. این بدان معناست که از ورود گاز به شومینههایی که با سوخت چوب کار میکنند خودداری شود. ممکن است که گرمای حاصل از این روش بیشتر باشد اما باید توجه داشته باشید که ممکن است خطراتی نیز به همراه داشته باشند. اگر از این روش استفاده کردید باید به یاد داشته باشید که همیشه در یا پنجرهای باید باز باشد و تنها در شرایطی خاص میتوانید از شومینه استفاده کنید.
روش دوم دیگر استفاده از تهویه طبیعی بدون استفاده از دودکش و یا لوله تهویه میباشد. برای اجرای این روش نیاز به منطقهای وسیع برای ایجاد شعله داریم. چنین شومینههایی را نمیتوان با استفاده از ریموت، کنترل کرد. علاوه بر این در استفاده از آنها نیاز به باز گذاشتن درب یا پنجره میباشد.
تجهیزات شومینه
حتی اگر در ساخت اکثر مدلها از تجهیزات جانبی یکسانی استفادهشده باشد، هیچ الزامی برای پیروی از آن قاعدهها نیست و این امکان وجود دارد که از فریمهای چوبی استفاده نشود. برای مثال میتوانید از مصالحی ویژه و خام مانند فولادهای ضدزنگ و یا از رنگ دلخواه خود استفاده نمایید و هیچ مشکلی از این بابت وجود ندارد.
بررسی کاربردی بودن شومینه در خانه
خب شاید نتوان بهراحتی جواب این سؤال را داد چراکه این مسئله با عوامل زیادی گرهخورده است؛ اما بهطورکلی شومینههای هیزمی باوجود ظاهر قدیمی و زیبا بهترین راه برای هدر دادن گرمای خانه هستند، چراکه ازآنجاکه گرما به سمت بالا حرکت میکند، بیشتر این حرارت از دودکش خارج میشود. این مسئله حتی در شب و با شومینه خاموش نیز امکانپذیر است. دربارهی شومینههایی که روی دیوار خارجی قرارگرفتهاند نیز میتوان مطرح کرد که شومینههای دیواری به خاطر سرمای هوای بیرون، گرمای بیشتری نیز از دست میدهند.
راهحل این مشکل استفاده از شومینههای هیزمی فقط در مناسبتهای خاص است. اگر نمیخواهید زیاد از شومینهها استفاده کنید، برای عایقبندی بیشتر درپوش بادی بخرید. لازم به ذکر است که شومینههای گازی کاربردیترند و ظاهر مدلهای جدید آنقدری واقعی به نظر میرسد که فراموش میکنید واقعی نیستند.
بیشتر بخوانید: خانههای سنتی ایرانی
انتخاب شومینه با توجه به سبک خانه
هنگام خرید شومینه حتماً به سبک کلی معماری و دکوراسیون منزل خود توجه کنید و شومینه را طوری انتخاب کنید که با سبک شما هماهنگی داشته باشد. برای مثال درصورتیکه سبک خانه شما کلاسیک است، شاید تهیه و تعبیه یک شومینه سنتی و هیزمی بهترین گزینه باشد؛ اما در یک خانه با دکوراسیونی بسیار مدرن و مینیمان شاید تهیه یک شومینه برقی و یا شیشهای گزینه مناسبی باشد.
نکات ایمنی در استفاده از شومینه
شومینه ازجمله وسایل گرمایشی است که اگر نکات ایمنی آن را بهخوبی رعایت نکنید ممکن است باعث دردسر شما بهخصوص در نوع هیزمی شود. بهطور مختصر این نکات شامل موارد زیر میباشد:
- مواد اشتعالزا را از شومینهها دور نگهدارید و هیزمها را درجایی مناسب انبار کنید.
- برای اینکه خاکسترها از شومینه به هوا پرواز نکند میتوانید وقتی آتش روشن است، از صفحه یا شبکهای آهنی استفاده کنید.
- قبل از روشن کردن اولین آتش فصل، کپسول آتشنشانیتان را وارسی نمایید، هشداردهندههای دود را امتحان کنید و راههای تخلیه خانواده را بازبینی کنید.
- ماهانه هشداردهندههای دود و کربن دیاکسید را آزمایش کنید.
- به یاد داشته باشید که درهای شیشهای، سطح شبکهای و ابزار شومینهها در زمان روشن شدن حسابی داغ میشوند، بنابراین اگر در خانه کودک دارید از مانعی متحرک برای پیشگیری از سوختگی استفاده کنید.
چند وقت یکبار باید دودکش انواع شومینه تمیز شود؟
حتماً شما نیز با من موافقید که افزایش دوده و کروسوت منظره بدی در خانه درست میکند و بهجز اینکه جریان هوا را کاهش میدهد باعث میشود دود به خانه برگردد و حتی خطر آتشسوزی را نیز افزایش میدهد؛ بنابراین پیشنهاد میکنیم برای جلوگیری از آتش گرفتن دودکش، سالانه شومینهها و دودکش را بررسی کنید و از افراد متخصص استفاده کنید. معمولاً آنها نظافت را پیشنهاد میکنند که غلظت لایه دوده را کم میکند. برای تمیز کردن داخل شومینهها ماسک مخصوص خاک بگذارید، خاکسترها را جارو کنید و سطوح را با مایع ظرفشویی بشویید.
همچنین مشاهده کنید: اطلاعات ساختمان های درحال ساخت
کلام آخر
همانطور که تا بدین جای مقاله مطالعه کردید، امروزه انواع شومینه در طرحها و مدلهای مختلف در بازار ارائه میشوند و معمولاً نقش انواع شومینه خانگی و انواع شومینههای مدرن جدای از گرم کردن محیط، زیباسازی دکوراسیون داخلی خانه است. بهطورکلی شومینهها ازنظر سوخت مورداستفاده و کارکرد آن شامل انواع متنوعی هستند، مانند انواع شومینه هیزمی، شومینه گازی، شومینه برقی و شومینه الکلی که بهتر است قبل از اینکه اقدام به خرید شومینه نمایید، انواع شومینههای مدرن و انواع شومینه خانگی را کاملاً بشناسید؛ بنابراین ما در این مقاله شما را با انواع شومینه و کاربردهای آن آشنا کردیم که امیدواریم مفید واقعشده باشد.